24-07-2003

Kunst

Lotharingen heeft door de eeuwen heen een aantal opvallende kunstenaars en stromingen voortgebracht die ook buiten de grenzen van de regio grote faam hebben verworven. Namen als de 16de eeuwse beeldhouwer Ligier Richier, de 17de eeuwse schilder Georges de la Tour, en de École de Nancy. Maar ook in de moderne kunst speelt Lotharingen een rol. Een impressie...

Jules Bastien-Lepage 1848-1884

Jules Bastien-Lepage was afkomstig uit Damvillers, niet ver van Saint-Laurent. Als kind was hij al in de weer met potlood en papier en het werd snel duidelijk dat hij veel talent had. Een opleiding tot kunstschilder lag echter niet in de lijn der verwachtingen en hij kreeg een baan bij de post. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en uiteindelijk ging hij toch studeren aan de École des Beaux-Arts in Parijs en later zelfs in Londen.

Bastien-Lepage ontwikkelde een eigen visie en naturalistische stijl die zich situeert tussen laat-romantisch en impressionistisch. Met name zijn kijk op de natuur en het platteland, ontdaan van iedere vorm van schone schijn en romantiek, was vernieuwend. Naast een reeks treffende society portretten heeft hij schitterende impressies van het plattelandssleven en dorpsfiguren nagelaten.

Zijn werk had redelijk succes en hij ontving zelfs belangrijke prijzen en onderscheidingen zoals het Légion d'honneur. Het is ondermeer te bewonderen in het Musée Bastien-Lepage in de citadel van Montmédy. Vijf jaar na zijn vroege dood werd zijn beeld onthuld in Damvillers, gemaakt door Auguste Rodin. Erachter werd een klein mausoleum gebouwd voor hem en zijn familie.

In 2007 werd van 6 maart tot 13 mei een retrospectieve expositie van zijn werk gehouden in het Musée d'Orsay in Parijs. En van 14 juni tot 3 september was deze expositie te zien in het Centre mondial de la paix in Verdun. Weliswaar kleiner van opzet dan in Parijs, heeft deze editie meer dan 15.000 bezoekers getrokken.

Een interessante uitleg van zijn schilderij Jeanne d'Arc door de fotograaf Robert Polidori is te zien in dit filmpje.

École de Nancy

Nancy, ook wel « Petit Paris » genoemd, is de hoofdstad van de Art nouveau, de decoratieve kunstvorm die bloeide in de jaren rond 1900, de Belle Époque. Glaswerk, meubilair, gebouwen : de toon werd gezet door kunstenaars als Daum, Gallé en Majorelle. Deze kunststroming stond niet op zichzelf maar had een sterke verwantschap met de Jugendstil in Duitsland en Oostenrijk, de Glasgow School of Art (Mackintosh) in Schotland, en met het werk van Gaudí in Barcelona. De belangrijkste musea in Nancy zijn het Musée de l'École de Nancy, het Musée des beaux arts, en het Musée lorrain.

Moderne kunst

De hedendaagse kunst wordt gekenmerkt door veelzijdigheid, confrontatie en engagement. Een interessante uiting hiervan is « land art », beeldende vormgeving die een relatie aangaat met natuur en landschap en in de open lucht het best tot zijn recht komt. Het project « Le vent des fôrets » is hier een prachtig voorbeeld van : thematiek en materiaal van de werken sluit aan bij de omgeving, en zij zijn geplaatst langs wandelroutes die vertrekken vanuit een zestal dorpen die ook bij het project betrokken zijn. De exposities in het park van het château van Cons-la-Grandville gaan door onder het thema « Le bestiaire fabuleux ». Fabeldieren, fantasie- en boerderijdieren, geplaatst in de omgeving van wat eens een kasteelpark was...

Eigen werk

Het landschap en de dorpjes zijn heel inspirerend om te tekenen en schilderen. Golvende graanvelden, heuvels in de verte, bijzondere oude gebouwen of kleine monumenten, bloemen, stenen, de kleuren van de aarde. In wezen is er weinig veranderd sinds de tijd dat Jules Bastien-Lepage in en rond Damvillers zijn onderwerpen vond.

Vooral kerktorens - zoals die van de basiliek in Avioth - zijn markante elementen in het landschap en functioneren vaak als een baken als je je verloren waant tijdens het wandelen. De kerkgebouwen - doorgaans niet toegankelijk - maken indruk door hun ontroerende eenvoud, overweldigende grootsheid, of het weemoedige kerkhof dat hen omringt.

En ook de mensen laten soms een onuitwisbare indruk na. Getuige hiervan is een portret van onze buurvrouw in Dombras - Madame Laurant - dat aan de hand van een foto ruim 20 jaar na dato werd geschilderd.

Alles wat de Meuse zo boeiend maakt is het waard om geschilderd worden, zonder enige andere pretentie dan het weergeven van een persoonlijke impressie...

Voor meer werk zie mijn pagina bij Expressiegroep de Ruif.